Đó là mô hình trồng xen bưởi da xanh và cam xoàn của anh Lê Văn Tốt, ấp Hòa Thạnh, xã Hòa Nghĩa, huyện Chợ lách. Xuất thân trong một gia đình nông dân, nhưng với ý chí cần cù chịu khó đã giúp gia đình anh vượt qua khó khăn.

 Khởi nghiệp từ 2 bàn tay trắng, anh đi làm thuê làm mướn. Ngoài kiếm tiền lo cho cuộc sống gia đình, anh còn học hỏi kinh nghiệm về kỹ thuật chăm sóc vườn, chị thì may vá. Dành dụm được chút ít, năm 2004 anh mua 2 công đất ruộng ở gần nhà về cải tạo lên liếp trồng 50 gốc bưởi da xanh và trồng xen 150 gốc cam xoàn, bên dưới thì làm rẫy để lấy ngắn nuôi dài. Qua thời gian chăm sóc, cây bén đất phát triển nhanh, anh không làm mướn mà chỉ lo chăm sóc cho vườn bưởi da xanh và cây cam xoàn, khoảng giữa năm thứ 3 cây bắt đầu cho trái chiến, do là bưởi tơ nên vỏ dày nhưng chất lượng thì rất ngon. Anh tiếp tục đầu tư và học hỏi thêm kinh nghiệm của bà con đi trước để về áp dụng cho vườn bưởi da xanh của mình đạt hiệu quả tốt hơn. Sang năm thứ 5 vườn bưởi da xanh và cam xoàn phát triển tốt cho trái chất lượng và ổn định hơn. Mỗi tháng vườn bưởi thu hoạch 1 lần khoảng 300 kg, trong đó bưởi lớn chiếm hơn 70%, với giá bán trung bình 20 ngàn đồng/kg, trừ đi chi phí mỗi năm gia đình anh còn lãi hơn 50 triệu đồng.

Khi được hỏi về kinh nghiệm  trồng và chăm sóc bưởi da xanh, anh Tốt cho biết “Muốn bưởi da xanh đạt chất lượng quan trọng là giống, đất trồng và  phân bón phải phù hợp. Bưởi da xanh thường bị bệnh vàng lá thối rễ, nguyên nhân là do đất ẩm thấp, vì thế khi trồng bưởi tốt nhất là nên đắp mô cao. Riêng về phân bón, tôi dùng phân bón NPK loại 20-20-15 để rãi cho cây vào thời điểm cây ra trái non, một năm rãi 3-4 đợt, trọng lượng 0,5 kg/cây/đợt. Do xử lý cho cây ra trái rãi vụ nên khi cây bưởi ăn trái xong là dùng phân hữu cơ. Một năm rãi 4 lần phân hữu cơ (gà+cúc+komix), trọng lượng 200 kg. Ngoài ra, còn sử dụng phân bò để rãi cho cây bưởi, mỗi cây rãi 2 bao, rãi 1 lần vào thời điểm tháng nắng. Vừa rãi phân bò xong là tôi tô bùn lên gốc bưởi, mục đích để tạo bộ rễ mới, giúp cây xanh tốt phát triển mạnh và có thể ăn bền”.

Riêng về cây cam xoàn, qua 7 năm chăm sóc đến nay cây đã cho trái ổn định, mỗi năm thu hoạch hơn 600 kg với giá bán dao động từ 20-22 ngàn đồng/kg cũng giúp cho gia đình anh Tốt có nguồn thu nhập hàng năm hơn 12 triệu đồng. Nhưng so với bưởi da xanh thì hiệu quả từ cây cam xoàn mang lại không cao. Anh Tốt cho biết “Hướng tới sẽ đốn phá cam xoàn để trồng chuyên canh cây bưởi da xanh vì hiện tại bưởi da xanh đã có nguồn thu nhập khá”.

Bằng kinh nghiệm thực tiễn qua nhiều năm gắn bó với vườn bưởi da xanh, cùng với ý chí cần cù chịu khó đã giúp gia đình anh Tốt vươn lên khấm khá. Anh đã dành dụm và mua thêm được 5 công đất vườn, trong đó có 3 công trồng chôm chôm và 2 công được anh cải tạo lại để trồng bưởi da xanh, hiện nay cây được 2 tháng tuổi.

Anh Tốt nói: “Hiện nay, cây bưởi da xanh vẫn được xem là cây có nhiều tiềm năng thế mạnh nên quyết định nhân rộng mô hình bằng cách dùng cây bưởi sẵn có để  chiết nhánh trồng tiếp trên diện tích vườn mới mua”.

Khi được hỏi về kinh nghiệm để chiết nhánh bưởi da xanh anh Tốt vui vẽ cho biết “Trước khi chiết nhánh nên chọn cây bưởi và nhánh bưởi đạt chất lượng, xanh tốt và không bị sâu bệnh. Sau đó, dùng biện pháp chiết nhánh đơn giản mà bà con thường dùng “lột da quấn cốt”, dùng xơ dừa để bó lại. Khoảng 45 ngày khi thấy nhánh ra rễ cắt xuống mang đi nhúng bùn và đem cấm xuống hỗn hợp xơ dừa trộn với tro trấu được chuẩn bị sẵn, 1 tháng sau nhánh bưởi được chiết ra rễ mạnh, nhổ lên mang đi trồng. Muốn nhánh bưởi mau bén đất, phát triển tốt, trước khi trồng đất phải đắp mô cao khoảng 4 tất, sau đó dùng phân bón lót trộn với tro trấu và sơ dừa, khi đặt nhánh bưởi xuống ốp đất lại và tô bùn xung quanh gốc. Với cách làm này sẽ giúp cây bưởi phát triển nhanh và đất luôn giữ được độ ẩm…”.

Với kiến thức học được từ trên sách báo, nghe đài và kinh nghiệm thực tiễn của bản thân qua nhiều năm gắn bó với nghề làm vườn đặc biệt là với cây bưởi da xanh đã giúp cho gia đình anh Tốt có nguồn thu nhập ổn định. Đây là thành quả lao động đáng quý mà gia đình anh đã cố gắng vượt qua. 

Thảo Vy